De Amerikaanse president Donald Trump heeft donderdag aangekondigd dat de VS voor maximaal zo’n 60 miljard dollar (ruim 49 miljard euro) aan nieuwe importheffingen gaan opleggen voor Chinese producten. Daarmee riskeert hij een handelsoorlog.
De heffingen in de vorm van belastingen op importgoederen zijn een gevolg van een onderzoek van de Trump-regering naar de ‘diefstal door China’ van intellectueel eigendomsrecht. Zo heeft hebben de Chinezen bijvoorbeeld bedrijven gedwongen hun patenten naar China te verhuizen of hun handelsgeheimen bekend te maken om er zaken te kunnen doen.
Trump gaat heffingen opleggen op meer dan 100 verschillende Chinese goederen en raakt daarmee een heel aantal sectoren, van de biofarmaceuten tot robotica en tot spoorwegbenodigdheden. De complete lijst van producten wordt volgens het Witte Huis binnen 15 dagen bekendgemaakt. Daardoor krijgen bedrijven de tijd om te pleiten voor het uitsluiten van bepaalde producten. Ook de Chinese investeringen in de VS worden aan banden gelegd.
Chinese overheidsfunctionarissen hebben al laten weten dat ze als antwoord ook met heffingen komen.
“China blijft niet rustig zitten als zijn rechten worden aangetast en zal alle noodzakelijke maatregelen nemen om die rechten te beschermen”, liet het Chinese ministerie van Handel donderdag weten in een schriftelijke verklaring.
Volgens meerdere media zal China heffingen opleggen voor drie belangrijke Amerikaanse landbouwproducten: sojabonen, sorghum (een graansoort) en varkens. Van de totale export van sojabonen en soghum gaat meer dan de helft naar China.
Trump kondigde aan dat de VS ook aan een aanklacht tegen China indient bij de Wereldhandelsorganisatie.Behalve China nam hij ook de Europese Unie en de Wereldhandelsorganisatie zelf onder vuur.
"Als zij ons dingen opleggen doen wij hetzelfde, zo hoort het", zei Trump. "Zo is het nu niet en zo is het vele tientallen jaren niet geweest."
Bij het tekenen van het decreet zei Trump dat deze beslissing "de eerste van velen is".
Dreigende escalatie handelsruzie
De nieuwe heffingen zijn een volgende stap in de toch al oplopende handelsruzie tussen China en de VS.
Trump zei onlangs tegen China dat hij het handelstekort tussen beide landen met 100 miljard dollar wil verlagen, in 2017 bedroeg het Amerikaanse handelstekort met China 375 miljard dollar.
Om dat handelstekort terug te dringen had Trump in januari al importheffingen opgelegd voor zonnepanelen en wasmachines en kondigde hij daarna op 1 maart heffingen aan op staal en aluminium. Beide aankondigingen kwamen op forse kritiek te staan vanuit China.
De meeste economen denken dat de donderdag aangekondigde heffingen op zichzelf een beperkt effect zullen hebben, maar dat de weg die is ingeslagen wel uiterst zorgelijk is.
Volgens onderzoeker Ebrahim Rahbari van Citi kan de situatie makkelijk escaleren:
"Op dit moment zien we dat er slechts een beperkte stijging is wat betreft het protectionisme wereldwijd en dat het meeste beperkt blijft tot specifieke sectoren", schrijft Rahbari in een memo aan cliënten. "Maar er is wel degelijk een risico op een wereldwijde handelsoorlog met grote gevolgen."
De beurzen gingen wereldwijd onderuit na de aankondiging van Trump. De AEX verloor 1,6 procent en de Dow Jones verloor meer dan 700 punten.
EU uitgezonderd van staal- en aluminiumheffingen
De door de Amerikaanse president Donald Trump ingestelde importheffingen voor buitenlands staal en aluminium gelden niet voor de Europese Unie. Dat heeft handelsgezant Robert Lighthizer donderdag gezegd in de Amerikaanse Senaat. Ook Argentinië en Brazilië worden vrijgesteld.
De Europese Unie lijkt zo op het nippertje een handelsconflict over de metaalsector met de VS te kunnen vermijden.
Trump kondigde twee weken geleden een heffing van 25 procent op staal en 10 procent op aluminium aan. Eerder al liet hij weten dat de importtarieven niet zouden gelden voor buurlanden Canada en Mexico.
De 28 EU-leiders zijn donderdag en vrijdag in Brussel bijeen. De Amerikaanse importheffingen zijn een van de belangrijkste gespreksonderwerpen op de agenda.
"Er wordt onderhandeld en alles is gericht op het de-escaleren van de zaak'', zei Rutte bij aankomst voor een EU-top in Brussel. Als het niet lukt is de EU voorbereid om stappen te zetten, aldus de premier.